Bij de presidentsverkiezingen vorige week in Azerbeidzjan zijn opmerkelijke Belgische waarnemers opgevoerd: twee terreurexperts uit ons land. Ze bejubelden de stembusslag.
De 56-jarige Ilham Aliyev werd vorige week woensdag zoals verwacht met een monsterscore van 86 procent herverkozen tot president van de voormalige Sovjetrepubliek Azerbeidzjan. Alijev is er aan de macht sinds 2003, toen hij zijn vader, een ex-KGB-officier, opvolgde. Hij liet intussen de Azerische grondwet aanpassen zodat hij onbeperkt kan aanblijven als president. De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE), die nog geen enkele verkiezing in Azerbeidzjan als eerlijk bestempelde, vaardigde 350 waarnemers van 40 landen af om de stembusgang te controleren. Zij gaven meer dan de helft van de 133 stemmentellingen een negatieve evaluatie. Ze merkten inbreuken op de kiesprocedures op en opzettelijke vervalsingen.
Ik steun Azerbeidzjan, dat wil ik gerust toegeven. Het is niet de dictatuur die men ervan maakt. Maar ik ben niet betaald door het land.
De partij van Aliyev deed de evaluatie door de OVSE af als bevooroordeeld en zette die af tegen ‘talloze’ positieve waarnemingen die de Azerbeidzjaanse staatspers in de verf zette. Zo berichtten het staatspersagentschap Azertac en de krant Azernews over het bezoek van een delegatie van waarnemers uit ons land. Die bleek te zijn uitgevoerd door het Brusselse European Strategic Intelligence and Security Center (ESISC). Dat is een bedrijfje van de vaak opgevoerde terreurexpert Claude Moniquet. De observator die samen met Moniquet in Azerbeidzjan een persconferentie gaf over hun waarnemingen tijdens de verkiezingsdag is ook al een terreurexpert uit België, Simon Petermann, emeritus-professor van de ULg en ULB. Petermann fungeerde kort als radicaliseringsexpert voor de parlementaire onderzoekscommissie naar de aanslagen van 22 maart 2016.
De waarnemingen van de Belgische terreurexperts gingen in tegen die van de OVSE. ‘De presidentsverkiezingen verliepen vrij en in een positieve atmosfeer’, stelde Moniquet, die werd voorgesteld als ‘Klod Monike’. ‘Er waren geen schendingen tijdens het kiesproces. We zagen dat de verkiezing vreedzaam en in overeenstemming met de internationale normen verliep. De verkiezing was transparant. Zonder druk op de kiezers.’
Dat roept vragen op. Zeker nadat vorig jaar al uitlekte hoe enkele Belgische politici, en zelfs een Belgische toprechter, met vergoedingen van Azerische lobbygroepen soortgelijke positieve evaluaties gaven van vorige verkiezingen. Het Brusselse gerecht opende een vooronderzoek. Vooral de onafhankelijke waarnemersrol die de Belgische terreurexperts zich lieten aanmeten in Azerbeidzjan is opmerkelijk.
De 60-jarige Fransman Claude Moniquet is in ons land een veelgevraagd terrorisme-expert, vooral in de Franstalige media zoals tv-zender RTL. Recent was hij te gast op een debat van de MR over terrorisme. Hij is een ex-agent van de Franse inlichtingendienst. Sinds 2002 runt hij zijn eigen ‘intelligence’-bedrijfje in Brussel, ESISC, waarmee hij vooral inlichtingenrapporten opstelt voor privé-klanten, over terrorisme en andere fenomenen of regio’s.
Wie betaalde Moniquet om de positieve waarnemingen te doen? ‘Ik deed dit zeker niet op vraag van Azerbeidzjan, maar in opdracht van West-Europese bedrijven die geïnteresseerd zijn in de politieke stabiliteit in de ex-Sovjetlanden. Ze willen weten waar ze moeten investeren’, stelt Moniquet.
Moniquet: ‘Ik ben niet betaald door Azerbeidzjan, maar ik steun Azerbeidzjan wel. Dat wil ik gerust toegeven. Het is een lekenstaat en zeker niet de dictatuur die men ervan maakt. Moet Azerbeidzjan nog stappen zetten? Dat wel. Het land zit in een overgangsfase.’
‘We waren zeker niet de enige waarnemers. Er waren er tientallen. Velen hebben een positief rapport opgesteld. Wij gebruikten trouwens de vragenlijsten van de OVSE: over de urnes, de aanwezigheid van politiemensen enzovoort. Ik kan alleen zeggen dat in de stemkantoren die ik bezocht alles correct is verlopen. De waarnemers die wekenlang, dus niet alleen op de verkiezingsdag, observeerden, spreken over fraude. Maar ze spreken over 12 procent fraude en bestempelen dat als ‘veel’. Dat vind ik niet veel. Zeker de waarnemingen die niet zijn gebeurd door parlementsleden, maar door ambtenaren die vooral links-progressief zijn, zijn in mijn ogen niet objectief of neutraal.’
